Sayıştay'dan TRT’ye uyarı

03 Ocak 2019 08:26

Kendi imkanlarına rağmen, dışardan alınan fayda ve hizmetler için TRT tarafından ödenen paranın genel toplamda 1 milyar 131 milyon 302 bin TL olması nedeniyle Sayıştay uyarıldığı belirtildi.

CHP İzmir Milletvekili Atilla Sertel, gelirinin yaklaşık yüzde 90’ını elektrik katkı payı ve bandrol ücreti olmak üzere halktan kesilen vergilerden elde eden TRT'nin, bu gelirin yarısından fazlasını (%56,6) oluşturan 1 milyar 131 milyon 302 bin lirayı dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler için harcadığını söyledi. 

Sertel, 690 milyon 177 bin TL’si elektrik enerjisi katkı payı ve 1 milyar 472 milyon 969 bin TL’si telefon, televizyon ve diğer tüm elektronik ürünlerden kesilen yüzde 10’luk bandrol vergisi olmak üzere TRT’nin kasasına 2017 yılında 2 milyar 128 milyon 183 bin lira girdiğini belirterek, TRT’nin giderleri içerisinde ilk sırayı yüzde 56,6’lık payla dışarıya aktardığı paralar yer alırken, yüzde 34’lük oranla personel maaşları ikinci sırada bulunduğuna dikkat çekti. 

Sertel, Sayıştay’ın TRT’yi “dış yapımlar” konusunda her yıl uyarmasına, aynı konunun KİT Komisyonu’nda sürekli gündeme gelmesine ve bu tespitlerin Teftiş Kurulu raporlarına da yansımasına rağmen TRT yönetimi bu uyarılara kulak asmıyor. 7 bin 133 kişinin çalıştığı, her türlü teknik donanımın olduğu kurumda dış yapımlara harcanan para her yıl artış gösterdiğini ifade etti. 

“VERGİLER KESİLSİN KAPISINA KİLİT VURUR”

Sayıştay’ın 2017 yılı TRT raporuna ilişkin bilgileri paylaşan CHP İzmir Milletvekili ve KİT Komisyonu üyesi Atila Sertel, “TRT, halktan kesilen paralarla iktidarın borazanlığını, sahibinin sesi olarak davranışını sürdürüyor” dedi.

TRT gelirinin yüzde 90’ını halktan kesilen paraların oluşturduğunun altını çizen Sertel, “TRT’de, reyting kaygısıyla dış yapımlara milyonlar harcanıyor ancak ilan ve reklam gelirleri yüzde 10’u geçemiyor. 2017 yılındaki ilan ve reklam gelirleri sadece 255 milyon 113 bin lira. Yani TRT bugün halkın cebinden elini çekse, yarın kapısına kilit vurmak zorunda kalacak. 2017 yılında halktan kesilen 2 milyar 128 milyon 183 bin lira, eski parayla söylemek gerekirse 2 katrilyon 128 trilyon 183 milyar TRT’nin kasasına girmiş. Bu paranın üzerine çöreklenen TRT, aldığı paranın hesabını halka ve bizlere vermekten imtina ediyor. Hangi diziye, programa ne kadar ödediğini ‘ticari sır’ diye açıklamıyor. Şayet TRT yönetimi ‘harcamalarımın hesabını halka vermem’ diyorsa o zaman halkın cebinden de elini çeksin, kendi ayakları üzerinde dursun” diye konuştu.

“ISRARLA TAKİPÇİSİ OLACAĞIZ”

Toplam geliri 2 milyar 434 milyon 623 bin lira olan TRT’nin, halktan toplanan bu paranın yarısından fazlasını ‘dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler’ kalemi altında kurum dışı kişi ve kuruluşlara aktardığını vurgulayan Sertel, şu bilgileri verdi:

“Gelirinin yaklaşık yüzde 90’ını halktan kesilen vergilerden temin eden TRT, tüm alımlarının yüzde 84,2’si yurt içi ve yurt dışından temin edilen haber, program ve yapım giderlerine harcıyor. Yani halktan alıyor yandaşa dağıtıyor. Sayıştay’ın 2017 yılı TRT raporuna göre; kurumun kasasına giren bandrol ücreti yüzde 53 oranında artarak 1 milyar 472 milyon 969 bin lira oldu. Elektrik faturalarından kesilen yüzde 2’lik pay ise yüzde 13 oranında azalarak 690 milyon 177 bin lira olarak gerçekleşti. Elektrik enerjisi hasılat payı ve bandrol ücreti olmak üzere TRT’nin kasasına giren kamusal katkı payı yüzde önceki yıla göre 21.8 oranında artarak, 2 milyar 128 milyon 183 bin TL olarak gerçekleşti. Diğer özel televizyonlarda olduğu gibi kurumu reklamlarla ayakta tutma çabasına girmeyen ve sırtını halka dayayan TRT, bu parayı ne yaptı derseniz, elbette bütün uyarılara rağmen dış yapımlara aktardı derim. Şöyle ki; TRT 2017 yılında kurum dışı yaptırılan programlara 383 milyon 510 bin TL, kurum dışı temin edilen haberlere 445 milyon 75 bin TL, hizmetinden yararlanılan kurum dışı şahıslara ise 53 milyon 550 bin TL olmak üzere toplamda 882 milyon 135 bin lira ödedi. Dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler için TRT tarafından ödenen para genel toplamda 1 milyar 131 milyon 302 bin TL olarak gerçekleşti. Sayıştay uyarıyor, teftiş kurulu uyarıyor, KİT Komisyonu’nun CHP’li üyeleri olarak bizler de uyarıyoruz ancak TRT yönetimi, uyarılarımıza kulak asmıyor. Onların uyarılarımıza kulak asmaması bizlerin halkın parasının hesabını sormayacağımız anlamına gelmiyor. Israrla takipçisi olacağız.”

SAYIŞTAY ÖNERDİĞİ İLE KALIYOR!

Dış yapımlara harcanan paranın her yıl artması sebebiyle Sayıştay, önceki yıllarda olduğu gibi 2017 yılı raporunda da TRT yönetimine uyarıda bulundu. Raporda özetle şöyle denildi:

“Dış yapım, iç yapım yayın süreleri irdelendiğinde iç yapım yayın sürelerinde geçmiş yıllara göre nispi artışlar sağlandığı gözlenmekle birlikte mevcut potansiyelin daha etkin kullanımına yönelik çalışmaların sürdürülmesinde önemli yarar bulunmaktadır. Nitekim bu husus Kurum Teftiş Kurulu incelemelerinde de ortaya konulmuştur. 8 Eylül 2017 tarihli Teftiş raporunda; kurumda bilgi birikimi ve iş deneyimine sahip önemli sayıda yapımcı bulunduğu, bunun yanı sıra zengin yayın arşivinin ve prodüksiyon kaynaklarının olduğu, dolayısıyla yayıncı birimlerin talep etmesi halinde, İç Yapımlar Koordinatörlüğünün daha fazla sayıda iç yapım gerçekleştirme potansiyelinin bulunduğu vurgulanmıştır. Dolayısıyla kurumun mevcut insan gücü ve prodüksiyon alt yapısının en etkin ve verimli şekilde kullanımına yönelik tedbirler alınarak yayıncı birimlerin iç yapımlara daha fazla ağırlık vermesinin sağlanması önerilmektedir.”