Koalisyon defteri yeniden açıldı

27 Ağustos 2019 08:44

7 Haziran’dan sonra yapılan koalisyon görüşmelerine ilişkin CHP kanadı, “Davutoğlu istedi, Erdoğan engelledi” derken, MHP, “Davutoğlu koalisyon değil, seçim hükümeti önerdi” dedi.

Eski Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun, “Terörle mücadele konusunda defterler açılırsa birçok insan, insan yüzüne çıkamaz. İleride bir gün Türkiye Cumhuriyeti tarihi yazıldığı zaman en kritik dönemlerden, aylardan biri 7 Haziran - 1 Kasım 2015 arasındaki dönem olarak yazılacaktır” diyerek, MHP’nin koalisyon kurmayı reddederek, terörle mücadelede kendini yalnız bırakmakla suçlaması o dönem yapılan koalisyon görüşmeleriyle ilgili tartışmaları yeniden alevlendirdi. O dönemde kurulamayan koalisyon görüşmeleri konusunda taraflar, geçmişteki sorumluluk konusunda anlaşamadılar.

7 Haziran 2015 tarihinde yapılan seçimlerde AKP, Meclis’te tek başına iktidar olabilecek sayıya ulaşamayınca CHP ve MHP ile koalisyon hükümeti kurması gündeme geldi ve dönemin başbakanı Ahmet Davutoğlu; hem CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu; hem de MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile görüşmeler gerçekleştirdi. Bu görüşmeler sürerken, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın bir hükümet kurulmasını istemediği, seçime gidilmesini istediği yönündeki bilgiler kulislere yansıdı. Hatta AKP Genel Merkezi’nde, 7 Haziran gecesi seçim sonuçları değerlendirilirken, “tablonun bir seçimi getireceği” yorumları yapılıyordu. Davutoğlu’nun milletvekilleriyle yaptığı istişare toplantılarında ağırlıklı olarak MHP ile koalisyon yapılması görüşü öne çıkarken, CHP ile bir uyum sağlanamayacağı gerekçesiyle kısa süreli bir hükümet kurulabileceği görüşleri dile getirildi.

Davutoğlu, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin 7 Haziran akşamı “Davutoğlu’nın, Meclis’te bulunan partilerle nasıl bir çalışma yapacağını görüşmesi gerekir. Bir koalisyona ihtiyaç duyuluyorsa bu koalisyon uyumlu bir koalisyon olmalı. AKP uyumu çözümde aramıştır. Çözüm sürecini Oslo ile görüşmüştür. Birinci koalisyon AKP ve HDP arasında olmalıdır. Çözüm süreci ile ilgilinen AKP-CHP-HDP’yi de bir araya getirebilirsiniz. AKP artı HDP koalisyonu 337 milletvekiline dayalı güvenoyu alabilecek bir koalisyon modelidir. Bunların hiçbirisinden sonuç alınamıyorsa en erken seçim ne zaman olacaksa o zaman da seçim olur” diyerek, koalisyona kapılarını kapatan mesajlar vermesi üzerine ilk olarak CHP’nin kapısını çaldı.

CHP: Cumhurbaşkanı istemedi
CHP ile AKP arasında koalisyon hükümeti için oluşturulan komisyonlar 35 gün boyunca istikşafi görüşmeler yaptı, ancak CHP’nin uzun süreli koalisyon AKP’nin ise kısa süreli koalisyon önermesi nedeniyle bir noktaya varılamadı. O dönem istikşafi görüşmelere katılan CHP’li bir yetkili, Davutoğlu’nun samimi olarak koalisyonu istediğini, ancak Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan seçim istediği için görüşmelerden bir sonuç alınamadığını söyledi. Aynı yetkili, “Biz masada bir koalisyon kurulmasının istenmediğini hissettiğimiz halde yine de masadan kalkmadık. Çünkü kalksaydık dönüp ‘CHP istemedi’ denilerek, tüm suç bize yüklenecekti” görüşünü dile getirdi.

‘Teklif etti-etmedi’ tartışması
AKP ve CHP heyetleri arasında bir sonuca varılamaması üzerine Davut-oğlu, MHP Genel Başkanı Bahçeli ile iki kez bir araya geldi. Bunlardan en tartışılan görüşme ise Davutoğlu’nun Bahçeli’yi, 17 Ağustos 2015’te, Meclis’teki makamında ziyaret etmesiydi. MHP’li kurmaylar, Bahçeli’nin o görüşmeye “elinde siyah çantasıyla, koalisyon kurmak üzere gittiğini” ancak Davutoğlu’nun o görüşmede Bahçeli’den kurulacak seçim hükümetine destek vermesini istediğini dile getiriyor. Görüşmede ayrıca Bahçeli’nin, Davutoğlu’na, MHP ile AKP arasında koalisyon kurulabilmesi için öncelikle MHP’nin 4 ilkesini, “Anayasanın ilk dört maddesinin değiştirilmemesi, çözüm sürecinin bittiğinin açıklanması, yolsuzluk soruşturmalarının yeniden açılması ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın yetki sınırlarına çekilmesini” teklif ettiğini, ancak Davutoğlu’nun bu 4 ilkeye “mesafeli yaklaştığını” savunuyor.

Bahçeli onay verdi mi?
Davutoğlu’na yakın kaynaklar ise Davutoğlu’nun Bahçeli’ye, “uzun dönemli koalisyon hükümeti, kısa dönem koalisyon, MHP destekli azınlık hükümeti ve seçim hükümeti” olarak 4 seçenek önerdiğini, olumlu bir yaklaşım olmaması üzerine Davutoğlu’nun kendisine bulunduğu 4 öneriyi çıkışta açıklayıp açıklayamayacağını sorduğunu, Bahçeli’nin de açıklamasına onay verdiğini belirtiyorlar. O görüşmede Bahçeli’nin, “Cumhurbaşkanı’nın yasal sınırları içine çekilmesi gerektiği” yönünde görüş belirttiğini ifade eden aynı kaynaklar, Davutoğlu’nun orada Bahçeli’nin Erdoğan ile ilgili konuşması üzerine “Sayın Cumhurbaşkanı, koalisyon görüşmelerinin konusu olamaz. Kendisinin tartışılmasına ve eleştirilmesine burada müsaade etmem” dediğini dile getiriyorlar.

Tüm bu görüşmelerden sonuç alınamayınca Cumhurbaşkanı Erdoğan, hükümetin kurulamamasını gerekçe göstererek, seçim kararı aldı ve seçim hükümeti kuruldu. O dönem seçim hükümetinde yer alması için teklif götürülen isimlerle ilgili tartışmalar yaşanırken, öneriyi kabul eden dönemin MHP genel başkan yardımcısı Tuğrul Türkeş, partisinden ihraç edildi. Seçim hükümetinde HDP’den de 2 milletvekili yer aldı.