İnternet medyası, yazılı basını bitirir mi?

15 Haziran 2019 11:06

Türkiye’de de internet haberciliğinin yazılı basının sonunu getirip getirmeyeceği tartışmalarını gündeme getiriyor. Yıldızı yükselen internet medyası bu konuda ne düşünüyor?

Ayla Ganioğlu / ANKARA – Yazılı basındaki tiraj kaybının engellenememesiyle birlikte, internet haberciliğinin yaygınlaşarak gazetelerin yerine alacağı endişesi her geçen gün artıyor. Konda’nın bir araştırmasına göre, 2010’da gazete okuma oranı, yüzde 61 iken, 2018’de bu oran yüzde 26’ya düştü. Gerçekten de bir gün gazeteler artık kâğıda basılmayacak ve sadece internetten mi yayın yapacaklar?
24 Saat Gazetesi, internette habercilik yapan yayıncıların bu konudaki görüşlerini aldı. Yazılı basının geleceği konusunda fazla iyimser görüşler olmamakla birlikte tamamen yok olmayacağını düşünenler de var.
“Türkiye’de gazeteler yok olmaz”
İnternethaber Yayın Grubu Yönetim Kurulu ve İnternet Medyası Derneği Başkanı Hadi Özışık, artık genç ve teknoloji ile barışık kesimlerin gazeteyi eline almadığını, internetten okuduğunu söyledi. Özışık, internet medyasının yazılı basını ya da konvansiyonel medyayı bitirebilmesi için öncelikle Türkiye’de patronajın internet medyasına yatırım yapması gerektiğini belirtti.
Türkiye’de gazetelerin yok olmayacağına inandığını belirten Özışık, “Türkiye’de internet medyası, mevcut patronaj devam ettikçe hiçbir zaman gazeteleri yok etmez, edemez. Gazeteler tehlikeyi gördükleri anda, hemen teknolojik yatırımlara girişir ve önlem alırlar. Şu anda bir tehlike görmüyorlar” dedi. Özışık, şu değerlendirmeyi yaptı:
“Türkiye’de hali hazırda medya gücünü elinde tutan patronlar, böyle bir yatırımı kârsız bulduğu için -Çünkü Türkiye’de İnternet reklam bilinci yok, hâlâ tam sayfa gazete ilanı veren bilgisayar şirketleri var- internet medyasına yatırım yapmıyor. Medya sektörü dışındaki birçok isim, inşaat yapmayı daha kârlı ve risksiz buluyor. Zira medyaya yatırım yapmak Türkiye’de bir risk. Bu nedenle herkes bu riski göze alamıyor.”
“İnternet Medyası Yasası”
İnternet medyasının şu anki haliyle baştan sona sorunlu olduğuna işaret eden Özışık, hâlâ bir İnternet Medyası Yasası çıkarılmadığını, çalışanların yasal haklarını alamadıklarını ve sarı basın kartı kullanamadıklarının altını çizdi.
Özışık, İnternet Medyası Derneği’ni 2005 yılında kurduklarını anımsatıp “Kapı kapı dolaştık, yalvardık, yakardık, ‘Biz sorunluyuz, gelin bizi-derneği sorumlu yapın da bu alanda gerekli düzenlemeleri oluşturabilelim’ dedik. Bütün uğraşlarımıza rağmen, İnternet Medyası Yasası’na el atan olmadı, sözler verildi uğraşıldı ama sonuç alamadık. Böyle bir sorun varken, diğer sorunları anlatmak, dile getirmek abes olur” sözleriyle internet medyasının temel sorununa dikkat çekti.
“Gazeteler bir süre sonra çıkmayabilir”
Haber7.com Genel Yayın Yönetmeni Osman Ateşli, artık toplumun büyük bir kesiminin dünyadaki gelişmeleri internet üzerinden ve dijital aygıtlar üzerinden takip ettiğini belirterek, “Kâğıda basılı gazetelerin, ilgi ve gelir kaybı neticesinde bir süre sonra çıkmayacağı yönündeki öngörülere katılmamak elde değil” dedi.
Ateşli, internet sitelerinin tek gelir kaynağı reklamlar olduğunu kaydederek “Müşteriye daha hızlı ulaşma, takip edilebilirlik, hedef kitle seçebilme gibi sağladığı avantajlardan dolayı reklam verenler haber sitelerini ‘öncelikli’ mecralar arasına aldı. Bu da kâğıda basılı gazetelerin yaşadığı kayıpların sebeplerinden biri oldu” diye konuştu.
Dijital mecraların reklam gelirlerinin sürekli arttığını anımsatan Ateşli, IAB Türkiye tarafından açıklanan rakamlara göre 2018 yılında dijital reklam yatırımlarının, 2017’ye göre yüzde 14 oranında artarak 1 milyar 213 Milyon TL’ye ulaştığını söyledi.
Ateşli, haber7.com’un günlük tekil kullanıcı sayısının 4 milyonu bulduğunu bildirip bunun Türkiye’de yayınlanan ulusal gazetelerin tamamının tirajının neredeyse iki katına tekabül ettiğini dile getirdi.
“İnternet haberciliği gazeteleri bitirecek”
Haber7.com İçerik Sorumlusu ve Haber Şefi İbrahim Günay ise internet haberciliğinin basılı gazeteleri bitireceğini düşünenlerden biri olduğunu belirtti. Gazetelerin daha ne kadar ayakta kalacağını kestirmenin zor olduğunu söyleyen Günay, ancak gazetelerin son tirajlarına bakılırsa bunun fazla sürmeyeceğini vurguladı.
Günay, şu anda ısrarla basılmaya devam eden birçok gazetenin maddi olarak zararı göze aldığını, bunun nedeninin de “bazı iş adamlarının sahip oldukları gazeteleri güç olarak görmesi” olduğunun altını çizdi.
“Dönüşüm, 10 yılda tamamlanabilir”
Diken.com.tr Genel Yayın Yönetmeni Erdal Güven, istisnalar dışında, gazetelerin giderek dergiye dönüşeceği; bilgilendirme, haberdar etme işlevinin azalacağı, hafta sonları ya da periyodik olarak çıkacak “keyif” içerikli yayınlar şeklinde olacağını düşündüğünü söyledi.
Güven, dönüşüme ilişkin açıklamasını şöyle detaylandırdı:
“Bu dönüşüm, 10 yıl gibi bir süre içinde tamamlanacak gibi görünüyor. Sosyal medya, ilk günden itibaren konvansiyonel medya için hem bir haber kaynağı haline geldi, hem de var olmak, daha görünürlür ve bilinirlik için vazgeçilmez bir mecraya dönüştü. Uydurma haber, dezenformasyon, sansasyonel yayıncılık ya da ‘tıklatma’ gibi tuzaklarını düşülmediği müddetçe bu iki özelliğiyle sosyal medya konvansiyonel medyayı beslemeye ve daha da etkin kılmayı sürdürecektir.”
“İnternet medyası günlük basının yerini alacak”
Gazeteduvar.com.tr Genel Yayın Yönetmeni Ali Duran Topuz , ”İnternet medyası, elbette konvansiyonel günlük-süreli basının yerini alacak” iddiasında bulundu.
Topuz, Türkiye’de gazete okuma oranının hızla düşmesinin sadece dijital devrimle ilgili olmadığını, “klasik basının hastalıkları ve hükümetin medyayı bir şekilde kendisine bağlama isteğinin de bunda büyük payı” olduğunu söyledi.
Diğer ülkelere göre Türkiye’de gazetelerin güven kaybına uğradığı için erken biteceğini ileri süren Topuz, “Küresel güce sahip büyük gazeteler bir on yıl daha yaşayabilir. Bazıları yirmi yıl sonrayı da görebilir, ama 30 yıl sonra dünyada gazete diye kâğıda basılı bir şeyin kalması şaşırtıcı olur. Gelecek, dijital olacak” diye konuştu.
Topuz, internet medyasının getirdiği sorunların, konvansiyonel medyanın bildiğimiz sorunlarından kat kat fazla olduğuna da işaret etti.
“İnternet, gazeteleri bitirmez”
Medyafaresi.com kurucusu Kubilay Tümen ise, internetin gazeteleri tamamen bitireceğine inanmadığını belirterek, “Televizyon çıktığında nasıl ki radyolar bitmediyse, internet haberciliği de gazeteleri ve televizyonları tamamen ortadan kaldıramaz. Birçok gazete reklam geliri ve maliyetler nedeniyle dijital yayına geçmekte. Ancak sayısı azalsa da gazetelerin de içeriklerini zenginleştirerek dijital yayınlara rakip olmaya devam edeceğini düşünüyorum. Ben yıllardır elime kâğıt gazete almıyorum ama kâğıt gazetenin kendine has müşterisi olmaya devam eder. Kâğıt gazetelerin tabiattaki kâğıt kaynakları bitene kadar yayına devam etmesi sürpriz olmaz” dedi.
İnternet haberciliği için sosyal medya kullanımını, “kendini yok eden bir ilişkiye” benzeten Tümen, “İnternet haberlerinin daha çok okunması için sosyal medyadan faydalanması gerekiyor. Ancak sosyal medyada tek satırlık son dakika bilgisini okuyanlar artık haberin detaylarını merak etmiyor ve oradaki sitenin linkini tıklayanlar giderek azalıyor” görüşünü dile getirdi.