İki yeni il geliyor

27 Haziran 2016 09:53

Hükümet, Mardin'in Midyat, Van'ın Erciş ilçelerini il yapmayı, Şırnak il merkezini Cizre, Hakkâri il merkezini de Yüksekova olarak değiştirmeyi planlıyor. İddiaya göre, Şırnak'ın isminin de Nuh Şehri olarak değiştirilmesi bekleniyor

AKP Hükümeti, Türkiye'nin il sayısını 83'e çıkarmayı planlıyor. Mardin'in Midyat, Van'ın Erciş ilçelerinin il yapılması gündemde. Aljazeera Türk'ten Didem Özel Tümer'in haberine göre, Bu iki ilçenin il yapılması ile Mardin ve Van, nüfusları 750 binin altına düşeceği için büyükşehir belediyesi statülerini kaybedecek. Her iki büyükşehir belediyesi de HDP yönetiminde.

Al Jazeera'ye bilgi veren kaynaklar, konu üzerinde çalışıldığını ancak son kararın verilmediğini söyledi. Kaynaklara göre AKP Hükümeti'nin amacı, "belediyelerin PKK'ye kaynak aktarımını engellemek."

2012 yılında Meclis'te kabul edilen 6360 sayılı 13 ilin büyükşehir belediyesi yapılması ve 26 ilçe kurulması hakkındaki kanun ile, büyükşehir belediyesi olmak için nüfusun en az 750 bin olması şartı getirildi.

2015 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) verilerine göre, Mardin'in nüfusu 796 bin 591. İl yapılması planlanan Midyat ise ilin nüfusu en kalabalık 4. ilçesi. Midyat nüfusu 105 bin 952. Midyat'ın il olması halinde Mardin nüfusu 690 bin 639'a düşüyor. Midyat'a bağlanacak diğer yerleşimlerle Mardin nüfusu daha da azalacak.

Midyat AKP'li bir belediye. Belediye Başkanı Şehmus Nasıroğlu, DP'den (Demokrat Parti) üç dönem belediye başkanı seçildikten sonra 2011 yılında AKP'ye geçti. Nasıroğlu, geçtiğimiz günlerde de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile bir görüşme yaptı.

Van'ın nüfusu ise ADNKS verilerine göre, 1 milyon 96 bin 397. Van'ın nüfus açısından en büyük ikinci ilçesi olan Erciş'in nüfusu ise 173 bin 795. Erciş'in il olması halinde Van'ın nüfusu 895 bin 602'ye düşecek. Erciş'e bağlanacak başka ilçelerle birlikte Van'ın nüfusu 750 binin altına inecek ve o da büyükşehir statüsünü bu şekilde kaybedecek. Erciş, HDP'li bir belediye.

Cizre ve Yüksekova planı hâlâ gündemde

Kamuoyu gündemine eski Başbakan Ahmet Davutoğlu'nun yaptığı açıklama ile gelen Şırnak il merkezininin Cizre, Hakkâri il merkezinin de Yüksekova yapılmasının da hâlâ gündemde olduğu öğrenildi.

Başbakan Yardımcısı ve Hükümet Sözcüsü Numan Kurtulmuş, 6 Haziran 2016 tarihli Bakanlar Kurulu toplantısından sonra, bir soru üzerine "Bazı şehirlerin taşınması ile ilgili konu gündemimizde değildir" değilmişti. Kabine değişikliğinin ardından Davutoğlu'nun gündeme getirdiği konudan vazgeçildiği düşünülmüştü. Ancak Al Jazeera'ye bilgi veren kaynaklar, konunun hâlâ gündemde olduğunu, Meclis'in kapanmasına yakın Meclis'e sevk edilecek muhtemelen torba yasa ile hayata geçirilmesinin düşünüldüğünü söyledi.

AKP'li kaynak, bu konunun terörle mücadele kapsamında ele alınmadığını belirtti. Yaklaşık iki yıl önce Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın başbakanlığı döneminde ilk kez gündeme geldiğini, ancak kamuoyuna açıklanmadığını söyledi. Kaynak, "Her iki ilde de şehrin gelişimi merkez ilçe olmayan Cizre ve Yüksekova yönünde. Şırnak'ın il yapılması baştan yanlış verilmiş bir karar" dedi.

Şırnak 1990 yılında Turgut Özal hükümeti tarafından PKK'nin bölgede öne çıkması üzerine il yapıldı. Şırnak, Siirt iline bağlı bir ilçeydi. İl olunca Siirt, Mardin ve Hakkâri’den alınan topraklarla oluşturuldu. Cizre, İdil ve Silopi Mardin’den; merkez ilçe ve Güçlükonak Siirt’ten; Beytüşşebap ve Uludere Hakkâri’den dâhil edildi.

Hakkâri ise 1926 yılında il statüsü kazandı. 1933'te il olma kararı kaldırıldı, Van'a bağlandı. 1936'da yeniden il yapıldı.

Merkez ilçe değişikliği

Kaynaklar, Hakkâri ve Şırnak'ta merkez ilçe değişikliğinin yapılacağını belirtiyor. Hakkâri'nin nüfusu 276 bin 287, merkez ilçe nüfusu 79 bin 335. Yüksekova’nın nüfusu ise merkez ilçenin üstünde; 117 bin 440.

Şırnak’ın toplam nüfusu ise 488 bin 966. Merkez ilçe nüfusu 91 573 olan Şırnak'ta, Cizre’nin nüfusu 132 bin 857.

Kaynaklar, ilçelerin coğrafi özelliklerinin de il gelişimine uygun olduğunu belirterek, havaalanlarını örnek olarak gösterdi. Şırnak Şerafettin Elçi havaalanına merkez ilçenin uzaklığı 60 kilometre, Cizre’nin uzaklığı 15 kilometre.

Yüksekova’ya yapılan Selahaddin Eyyubi Havaalanı'nın merkeze uzaklığı 82 kilometre, Yüksekova'ya uzaklığı ise 5 kilometre.

Şırnak ismi değişebilir

Üzerinde durulan bir başka konu ise bazı yerleşim yerlerinde Kürtçe adlarına geri dönülmesi ya da şehrin ününe uygun ada geçilmesi.

Şırnak'ın 'Şehr-i Nuh' yani Nuh şehri olarak bilindiğini söyleyen kaynaklar, şehrin yeni adının bu şekilde değişebileceğini söyledi. Nuh'un gemisinin Şırnak'taki Cudi Dağı'nda olduğu rivayet edilir. Hali hazırda şehirde Nuh adı kulanılan çok sayıda kurum, kuruluş var.

Bunun dışında, başka bazı yerleşim yerlerinin de adlarının değişmesi de gündemde