HDP oyları neden artıyor?

26 Ağustos 2015 10:13

Metropoll araştırma şirketinin sahibi Özer Sencar, yapılan son seçim anketinin sonuçlarını Hürriyet yazarı Ahmet Hakan'a anlattı. Peki bugün seçim olsa hangi parti kaç milletvekili çıkaracak?

AHMET HAKAN YAZDI.. 

İşte METROPOLL'ün yaptığı son araştırmanın sonuçları
BİR: AK Parti, tek başına iktidar olabilecek oy gücüne ulaşamıyor.
*
İKİ: CHP oyunda bir miktar artış, MHP oyunda ise azalış var. Ancak bu değişimler,
anlamlı sınırlara yaklaşmış değil.
*
ÜÇ: HDP'nin oyu, belirgin miktarda artıyor. Bu artış, oy bakımından partiler
arasındaki sıralamayı değiştirmese de milletvekili sayısı bakımından HDP'yi üçüncü
parti yapıyor.
Nasıl oluyor da HDP oyunu arttırıyor?
ÇATIŞMALI bir döneme girildi. PKK, saldırılarını sürdürüyor. Şehitler geliyor. PKK,
tepkilerin odağında. HDP de... Böyle bir ortamda nasıl oluyor da HDP'nin oyları
artıyor? HDP, oylarını kimden alıyor?
ÖZER SENCAR: 7 Haziran'da HDP'ye oy veren 13 puanlık kitlenin 11 puanının Kürt ve
Zazalardan, 2 puanın da AKP/Erdoğan karşıtı stratejik oy veren Türklerden geldiğini
belirlemiştik. Erdoğan ve iktidar sözcülerinin seçimden hemen sonra başlayan PKK
ve HDP'ye yönelik çok sert söylemleri ile güvenlik güçlerinin PKK'lılara yönelik
operasyonları Kürtleri AKP'den HDP'ye doğru itmiş ve HDP'yi Kürtlerin tek partisi
haline getirmiştir. Bu durum 7 Haziranda HDP'ye oy vermemişler de dahil olmak
üzere Kürtlerin HDP'ye bağlılığını artırmıştır.
*
MHP'nin politikası da bu artış da rol oynamış mıdır?
ÖZER SENCAR: Seçimden bu yana HDP'yi gayri meşru ilan eden MHP söylemi daha
önce HDP'ye oy vermemiş Kürtleri HDP'ye doğru itmiş görünüyor. Bu durum,
MHP'nin önceden düşünemediği ve hesap edemediği çok büyük bir anlayış ve siyasi
söylem hatasıdır. Bedeli MHP'nin Mecliste dördüncü parti durumuna düşmesidir.
Stratejik oyların durumu nedir?
ÖZER SENCAR: Bu süreçte Türklerden gelen stratejik oylar da HDP'yi terk etmemiştir.
Çünkü bu seçmenler siyaset sahnesinde oynanan oyunu doğru okuyabilecek bilgi ve
tecrübeye sahiptirler. Hem hükümetin, hem de Kandil'in Demirtaş'ı itibarsızlaştırma
taktiğini anladıklarını düşünüyorum. Böyle giderse HDP'ye stratejik oy veren Türk
seçmenlerin azalması değil artması bile mümkündür.
*
HDP'nin oyunda 1.7 puanlık bir artış var. Nereden geliyor bu artış?
ÖZER SENCAR: Bu ölçümde HDP'ye yeni gelen 1.7 puanlık seçmenin yaklaşık
%75'inin daha önce sandığa gitmemiş veya oyunu iptal etmiş seçmenlerden, %25'nin
ise başta CHP ve AKP olmak üzere diğer partilerden geldiği belirlenmiştir.
*
Bu sonuçtan hükümetin çıkarması gereken ders nedir?
ÖZER SENCAR: Hükümetin HDP'yi kriminalize etme veya olağan dışı yöntemlerle
oyunu azaltma yöntemlerinin sonuç vermeyeceğini görmesi gerekir. Aksi halde
bütün Kürtler HDP'de toplanır ve stratejik oy veren Türklerle birlikte kimsenin
öngöremediği şekilde HDP oy olarak da üçüncü parti haline gelir.
CHP aynı tutumunu sürdürmeli
 
CHP, son dönemde "yapıcı muhalefet" sergiledi. Ancak bu tutumunun oya tahvil
olamadığını görüyoruz. Neden?
ÖZER SENCAR: CHP'nin seçim bildirgesi ve söylemi çok başarılıydı, ancak reklamları
yetersizdi. Uyguladıkları en doğru ve en etkili taktik de Erdoğan'la polemiğe
girmemek ve adeta onu yok farz ederek seçim çalışması yapmaktı. Bunların hepsi
CHP'nin ilk defa uygulamayı akıl ettiği doğrulardı. Ama bir sorun var, CHP'nin her
gün bilinçli şekilde tekrar edilen geçmişi ve halkın CHP ile ilgili kemikleşmiş
algısının bir seçim dönemindeki doğrularla değişemeyeceğini bilmek lazım.
Kılıçdaroğlu ve yakın ekibi zannediyorum bunun farkında.
*
Yani CHP'ye "aynen devam" mı diyorsunuz?
ÖZER SENCAR: Evet. İdeolojik mesaj içermeyen, rejim korumacılığı yapmayan,
insanların günlük yaşantılarındaki ekonomik sorunlarla ilgilenen ve onları çözmeye
yönelik projeler üreten bir üsluba aynen devam diyorum.
*
CHP, Erdoğan karşıtı bir kampanya yürütmemeli mi?
ÖZER SENCAR: Yürütmemeli. CHP, Erdoğan'la kesinlikle polemiğe girmemelidir.
Yapacakları en doğru şey, o yokmuş gibi davranmaktır. Bu tutum Erdoğan'ı daha
fazla hataya sevk eder çünkü. 7 Haziran seçim bildirgesi ve söylem taktiğini
belirlerken kimlerden yardım aldılarsa onlardan daha fazla destek ve yardım almaya
devam etsinler derim. Doğru politikalar hemen oy getirmeyebilir ama sonunda
mutlaka başarı getirecektir.

MHP oylarını neden arttıramıyor?
BU süreçte MHP oylarının artışı beklenebilirdi. Çünkü AK Parti, neredeyse MHP
çizgisine gelmiş durumda. Yani MHP'nin tezlerinin haklı çıktığı algısı söz konusu...
Böyle bir ortamda nasıl oluyor da MHP oy kaybediyor. MHP'nin oy kaybını neyle izah
ediyorsunuz?
ÖZER SENCAR: AK Parti, Kürt seçmenlerin büyük çoğunluğunu kaybedince geriye tek
oy kaynağı olarak MHP'ye giden seçmenleri kaldı. AK Parti, onları geri alabilmek
adına MHP kadar çok, sert bir milliyetçi söylem ve davranış sergilemeye başladı.
AKP'nin alabileceği başka oy kaynağı yok çünkü. Dolayısıyla milliyetçi oylar için ikisi
arasında çok sert bir rekabet oluşmuştur.
*
Seçimden sonra MHP'nin izlediği politikanın etkisi nasıl olmuştur?
ÖZER SENCAR: MHP'nin Meclis Başkanlığı'nı AK Parti'ye vermesi ve koalisyon
konusundaki uzlaşmaz tutumu, hem genel seçmen hem de kendi seçmeni tarafından
benimsenmemiştir. Biz her ay liderlerin "görev onayı"nı ölçeriz. Bu araştırmada
Erdoğan ve Davutoğlu'na ait değerler değişmez, Kılıçdaroğlu'nun görev onayı yüzde
29'dan yüzde 31'e çıkarken... Bahçeli'ninki çok sert bir şekilde yüzde 29'dan yüzde
17'ye düşmüştür. Bu değerlere göre MHP'nin oy arttırması değil oy kaybetmesi
doğaldır.
Çatışmalardan AK Parti değil HDP kârlı çıkacak
ÇATIŞMALARIN sürmesi... Kime yarıyor?
ÖZER SENCAR: Çatışmalar Kürt seçmenleri çok büyük oranda HDP'ye taşır. Ben buna
kesin gözüyle bakıyorum. Kürtler hem siyasal bilinci hem de etnik hassasiyeti yüksek
bir kitle. Dolayısıyla devletle PKK ve HDP arasındaki çatışmada kimin haklı
olduğundan ziyade olayın kendisi etkili olacaktır.
Şehit cenazeleri ve AK Parti
ŞEHİT cenazelerinin gelmesi AK Parti'nin işine yarıyor mu?
AK Parti'de küçük de olsa bir artış var. Bu artışın nedeni şehit cenazelerinin gelmesi
mi?
ÖZER SENCAR: AK Parti'nin oyu Haziran 2015 araştırmasında da yüzde 41.7 idi.
Şimdi de aynı seviyede. Yani yaşanan olaylar, AK Parti'ye bir oy getirmemektedir,
getirmesi de beklenmemelidir.

SEÇİME kadar AK Parti ile HDP'nin bakan verdiği bir hükümet söz konusu olacak
gibi... Eğer böyle olursa... Bu AK Parti açısından ne anlama gelir, HDP açısından ne
anlama gelir?
ÖZER SENCAR: Ben buna kaderin oyunu derim. Ne kadar güçlü oyuncu olursanız
olun kader, sizin oyun planınızı bozmak isterse buna çare bulamazsınız. Son
seçimden beri HDP'nin meşruiyetini tartışanlar, HDP'ye kendi elleri ile en yüksek
seviyede meşruiyet kazandıracaklar. HDP açısından gökte aranırken yerde, hatta
kapısının önünde bulduğu hediyedir.
AK Parti tek başına nasıl iktidar olur
 
SON araştırmanızda ortaya çıkan tablo, seçime kadar değişir mi?
ÖZER SENCAR: Majör bir değişiklik beklemiyorum. Bu tablodan normal şartlarda tek
başına iktidar çıkmaz. Şartlar ne kadar zorlanırsa zorlansın artık halkın AK Parti'de
yoğunlaşmasının mümkün olmadığını düşünüyorum. İktidarın bu durumu
gördüğünden ve çareler aradığında eminim.
*
Çare nedir?
ÖZER SENCAR: Bana göre koalisyon kurmaya razı olmaları gerekirdi. Ben hâlâ seçimi
ertelemek için gerekçeler üretip yöntemler geliştireceklerini düşünüyorum. Ancak
bunların hiçbirinden istedikleri sonucu alamayacaklarına inanıyorum.
*
AK Parti'ye danışman olsanız... Verecek bir tavsiyeniz olmayacak mı yani?
ÖZER SENCAR: AK Parti'ye danışmanlık yapmadığım için kendimi mutlu
hissediyorum. Gerçekten AK Parti'ye şunu yaparlarsa oyları artar diyebileceğim bir
öneride bulunamıyorum. AK Parti, iktidardaki siyasal ömrünü tamamlamış görünüyor.
*
Peki ya Abdullah Gül? O gelirse tablo değişmez mi?
ÖZER SENCAR: Değişir. Eldeki bulgulara göre Gül'ün partinin başına geçmesi, AK
Parti'ye tek başına
iktidarı getirir.
*
İşte bakın, bir çare buldunuz. O kadar da çaresiz değilmiş AK Parti.
ÖZER SENCAR: Bugün itibariyle Tayyip Bey'in Gül'ü hiçbir şekilde kabul
etmeyeceğini düşünüyorum. Böyle olunca da Gül seçenek olmaktan çıkıyor.
*
AK Parti oylarında trajik bir düşüş bekliyor musunuz?
ÖZER SENCAR: Hayır. Daha fazla azalma olmayacağı kanısındayım. Yüzde 38-40
civarı oy, AK Parti'nin sağlam zeminini oluşturuyor. Bunu ancak sert bir ekonomik
kriz daha aşağı çekebilir.
*
AK Parti oylarını yüzde 40'ın altında gösteren araştırmalar var.
ÖZER SENCAR: Onlar manipülasyon yapıyor. Bu manipülasyonun AK Parti seçmeni
üzerinde olumsuz hiçbir etkisi olmaz.

AK Parti açısından 1 Kasım doğru tarih
1 Kasım, AK Parti açısından doğru tarih mi?
ÖZER SENCAR: Evet. Ekonomideki olumsuz gidişatın daha az hissedilmesi açısından
doğru bir tarih. Ama bunu da fazla önemsememek gerekir. Halk hekimi, siyaset
hastasına "Ne yerse yesin"
dedi bence.
*
Tablo değişmez mi yani?
ÖZER SENCAR: Muhalefet özellikle majör hatalar yapmazsa veya bazı muhalefet
partileriyle ilişkili güç odakları kasten, sonucu etkilemek amacıyla operasyonlar
yapmazsa genel görüntü değişmeyecektir.
*
29 Ekim tatili var, 1 Kasım'a da sarkan. 1 Kasım tarihi belirlenirken işin bu kısmı da
düşünülmüş olabilir mi? 
ÖZER SERCAR: Bu bir tuzak olabilir. Malum tatilci tipolojisi, bir kısım CHP seçmenine
çok yakındır.
Erdoğan yine meydanlara çıkarsa
CUMHURBAŞKANI Erdoğan'ın bu seçimde de meydanlara çıkması... AK Parti'ye oy mu
kazandırır, oy mu kaybettirir?
ÖZER SENCAR: AK Parti'nin oy gücü, Erdoğan'ın kamuoyundaki itibarı ve algısı ile
ilgili bir durumdur. Kasım 2014'te Erdoğan'ın görev onayı yüzde 45.6 iken bugün
yüzde 38.5'a gerilemiştir. Liderlerin beğeni seviyesine bakacak olursak Ağustos
2014'te yüzde 51.4 olan Erdoğan beğenisi, bugün yüzde 40.5'e düşmüştür.
*
Erdoğan seçim sürecini Davutoğlu'na bırakabilir mi?
ÖZER SENCAR: Bunu yapmaz. Çünkü Davutoğlu, seçim kampanyasını taşıyabilecek
beceri ve yetkinlikte değil.
Kararsızlar artmıyor
Kararsızlar ne durumda? Kararsızların sayısı artıyor mu?
ÖZER SENCAR: Hayır, kesinlikle artmıyor. Kararsız seçmen oranı yüzde 4. Bu miktar
seçime ancak birkaç gün kala ölçülebilecek kadar düşük bir orandır.
AHMET HAKAN / HÜRRİYET