Cumhur ittifakının oy kaybında dikkat çeken analiz

16 Nisan 2019 17:03

31 Mart öncesinde İstanbul ve Adana,Antalya ve Mersin için ilk doğru tahmini yapan Polimetre, seçim sonrasında ‘Siyasi partilerin performanslarına’ ilişkin son çalışmasını turkiyegundemi.com ile paylaştı.

Çalışmaya göre, bu seçimin en büyük kazananı CHP. CHP, 31 belediye ve bu belediyelerde yaşayan toplam 22 milyona yakın seçmen kazandı.
CHP Genel Merkezine çeşitli tarihlerde verdikleri brifing ve 31 Mart yerel seçimleri öncesinde İstanbul , Adana, Antalya ve Mersin sonuçlarına ilişkin ilk doğru tahminleri yapan siyasal veri analisti M. Günal Ölçer ve ekibi son çalışmasında seçime katılan siyasi partilerin performanslarını değerlendirdi.
turkiyegundemi.com'dan Hülya Karabağlı'nın haberine göre, 30 büyükşehir, 51 il, 519 büyükşehir ilçe ve 403 ilçe belediyesi olmak üzere toplam1,003 belediye için yapılan değerlendirmeye göre, 31 Mart’ın en büyük kaybedeni AKP.

İktidar partisi 73 belediye ve bu belediyelerde yaşayan toplam 20 milyondan fazla seçmeni kaybetti. Çalışma, seçim sonuçlarını başarı olarak değerlendiren MHP’ye önemli uyarıda bulunuyor.
Polimetre, MHP için “ Bu seçimin hem kazananı hem de kaybedenidir” diyor. “ Belediye sayısı 35 artmasına karşılık, yönettiği belediyelerdeki seçmen sayısı 2 milyondan fazla azalmıştır” değerlendirmesiyle dikkat çekti. Çalışmada, bu seçimin kaybedeni değerlendirmesinde HDP’ye yer verildi. HDP’nin 25 belediye ve bu belediyelerde yaşayan 700 bin seçmeni kaybettiği belirtildi. Seçimin en büyük kazanı olarak gösterilen CHP’nin 31 belediye ve bu belediyelerde yaşayan 22 milyon yakına seçmen, İYİ Parti’nin de, 19 belediye ve bu belediyelerde yaşayan 740 bin seçmeni kazandığı belirtildi.
Polimetre, 2019 yerel seçimlerinde partilerin performansları değerlendirmesinde şu kriterleri izledi.
30 büyükşehir, 51 il, 519 büyükşehir ilçe ve 403 ilçe belediyesi olmak üzere toplam 1,003 belediye için yapılan değerlendirmelerde aşağıdaki kriterler dikkate alındı. Siyasi Partilerin 2019 ve 2014 Yerel Seçimlerinde kazandıkları belediye sayıları karşılaştırılması; Siyasi Partilerin 2019 ve 2014 Yerel Seçimlerinde kazandıkları belediyelerdeki seçmen sayıları karşılaştırılması; Siyasi Partiler hangi belediyeleri kime kaybettiği; Siyasi Partiler hangi belediyeleri kimden kazandığı; Siyasi Partilerin bu dönem, başka bir partiden aldıkları belediyeler ve bu belediyelerdeki seçmen sayıları; Siyasi Partilerin bu dönem, başka bir partiye verdikleri belediyeler ve bu belediyelerdeki seçmen sayıları; Belediye başkanlıklarının dağılımında, 27. Dönem Milletvekili sonuçları esas alınsaydı partilerin kazanacakları belediye sayıları.

Çalışmadan bazı değerlendirmeler şemalarıyla birlikte şöyle.
“Büyükşehirlerde, AKP’nin yönettiği seçmen sayısı %67.4’den %33.1’e geriledi”
Siyasi Partilerin Yerel Seçim Performanslarının Kazanıp / Kaybettikleri Belediyelerdeki Seçmen Sayısı Açısından Değerlendirilmesi:

• AKP’nin, 2014 seçimlerinden sonra toplam 30.6 milyondan fazla seçmenin yaşadığı Büyükşehirleri yönetmesine karşılık bu sayının 2019 seçimlerinde bu sayının 14.5 milyona düştüğü,
• CHP’nin yönettiği Büyükşehirlerde ise seçmen sayısının 7.2 milyondan 26.1 milyona yükseldiği anlaşılmaktadır.
Bir başka deyişle Büyükşehirlerde, AKP’nin yönettiği seçmen sayısı %67.4’den %33.1’e gerilerken CHP’nin oranı ise %15.8’den %59.6’ya yükselmiştir.
“Büyükşehir Belediyelerinde yönettiği seçmen sayısını arttıran tek parti CHP”
.Türkiye Geneli (973 İlçe Belediyesi) Siyasi Partilerin Yönettikleri İl ve İlçe Belediyelerindeki Seçmen Sayıları

Türkiye genelindeki toplam 973 ilçe belediyesinin değerlendirmesinden AKP’nin etki alanının (%60.9 dan (%53.5 e) daraldığı, buna karşılık CHP ve MHP’nin etki alanlarının genişlediği anlaşılmaktadır.
Büyükşehirlerde AKP’nin etki alanı daralmasının %34.3 olduğu dikkate alındığında, AKP’nin özellikle büyükşehirlerdeki yenilgisinin ne kadar büyük olduğu daha iyi anlaşılır.
Büyükşehir Belediyelerinde (BB) Kim Kaybetti, Kim Kazandı
Türkiye genelinde 43.8 milyon seçmenin büyükşehirlerde yaşadığı, bunun toplam seçmenin(56.3 milyon) %77.8’i olduğu hesaplanmaktadır.

AKP’nin 3 ve MHP’nin 2 Büyükşehiri kaybettiği, bu 5 Büyükşehiri de CHP’nin kazandığı görülmektedir. Bu 5 büyükşehirdeki seçmen sayısı 19 milyona yakındır.Hem büyükşehir belediye sayısı hem de bu belediyelerdeki seçmen sayısı açısından, kaybedenlerin AKP ve MHP, kazananın ise CHP olduğu anlaşılmaktadır. Büyükşehir Belediyelerinde yönettiği seçmen sayısını arttıran tek parti CHP’dir. AKP ve MHP’nin etki alanları, seçmen sayısı kriterine göre azalmıştır.

“AKP ve HDP’nin il belediyelerinde etki alanları, seçmen sayısı kriterine göre azaldı”
Türkiye genelindeki 51 İl Belediyesinin değerlendirilmesinden; 5.8 milyon seçmenin İl Belediyelerinde yaşadığı, bunun toplam seçmenin (56.3 milyon) %10.3’ü olduğu hesaplanmaktadır.
AKP’nin il belediye sayısının 6, HDP’nin ise 3 azaldığı, buna karşılık CHP’nin 2, MHP’nin 5 arttığı anlaşılmaktadır. İl Belediyelerinde etki alanlarını arttıran partiler CHP ve MHP’dir. AKP ve HDP’nin etki alanları, seçmen sayısı kriterine göre azalmıştır.
Türkiye genelindeki 403 İlçe Belediyesinin değerlendirilmesinden; 6.7 milyon seçmenin İlçe Belediyelerinde yaşadığı, bunun toplam seçmenin (56.3 milyon) %11.9’u olduğu hesaplanmaktadır.
AKP’nin ilçe belediye sayısının 26, HDP’nin ise 11 azaldığı, buna karşılık CHP’nin 8, MHP’nin 20 ve İYİ’nin 10 arttığı anlaşılmaktadır. İl Belediyelerinde etki alanlarini arttıran partiler CHP, MHP ve İYİ’dir. AKP ve HDP’nin etki alanları, seçmen sayısı kriterine göre azalmıştır.
“ Kayıplar, kazançlar”
AKP’deki büyük kayıp: 775 yerine 550 belediye, 78.2 yerine 44.6 milyon seçmen,
HDP’deki kayıp 94 yerine 53, 6.1 yerine 5.2 milyon seçmen,
MHP’deki kazanç 4 yerine 146 belediye, 0.1 yerine 5.7 milyon seçmen, ancak 2014 yerel seçimine göre 7.9 milyon seçmenden 5.7 milyona azalma,
CHP’deki büyük kazanç 129 yerine 202 belediye, 15.7 milyon yerine 43.1 milyon seçmen,
İYİ’deki kazanç 0 yerine 19 belediye ve 0 yerine 0.7 milyon olarak görülmektedir.
SONUÇ:
Çalışmanın ulaştığımız bulguları şöyle sıralayabiliriz.
AKP bu seçimin en büyük kaybedenidir (73 belediye ve bu belediyelerde yaşayan toplam 20 milyondan fazla seçmen)
HDP bu seçimin kaybedenidir (25 belediye ve bu belediyelerde yaşayan 700 bine yakın seçmen),
CHP bu seçimin en büyük kazananıdır (31 belediye ve bu belediyelerde yaşayan 22 milyona yakın seçmen),
IYI bu seçimin kazananıdır (19 belediye ve bu belediyelerde yaşayan 740 bin seçmen),
MHP bu seçimin hem kazananı hem de kaybedenidir (belediye sayısı 35 artmasına karşılık, yönettiği belediyelerdeki seçmen sayısı 2 milyondan fazla azalmıştır),

MHP’nin belediye sayısındaki artış küçük yerlerdeki kazanımlarından ileri gelmektedir.
MHP’nin kazandığı ilçe belediyelerinden %56.6 sında seçmen sayısı 15,000 den azdır.
Partileri Kazandıkları Küçük İlçelerin Kazandıkları Belediyeler İçindeki Payı

MHP’nin yönettiği belediyelerdeki seçmen sayısının 7.9 milyondan 5.7 milyona düştüğü dikkate alındığında MHP’yi de bu seçimin kazananları arasında saymamak gerekir.
Cumhur ittifakı bu seçimin kaybedenidir (38 belediye ve 22.5 milyonluk bir etki alanı kaybetmişlerdir),
Millet ittifakı bu seçimin kazananıdır (50 belediye ve etki alanında 22 milyon 670 bin seçmenlik artış).
“MHP güç kazandığı yerlerde AKP’nin aleyhine olarak kazanmaktadır”.
MHP’nin kazandığı toplam 145 ilçe belediyesinden 75 tanesi geçen dönem AKP tarafından yönetilmekteydi.
Bu 75 ilçenin 73 tanesinde, Haziran-2018 Milletvekili Seçiminde AKP oyları MHP oylarından fazlaydı.
Sonuçlarına bakıldığında bu seçim Cumhur ittifakı için büyük bir yenilgi olmuştur ve doğuracağı sonuçların bir yerel seçim sonuçları etkisinden çok fazla olacağı anlaşılmaktadır.
Dipnot ( Büyükşehirlerde yaşayan seçmenlerin hem büyükşehir belediyesi içinde hem de büyükşehirlerdeki ilçe belediyeleri için mükerrer olarak hesaba alınmaktadır.)
turkiyegündemi.com /Hülya Karabağlı