Bodrum Kalesi için flaş karar

19 Ekim 2018 12:03

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından Bodrum Kalesi’nde yürütülen restorasyon çalışmalarıyla ilgili açılan davada karar çıktı. Muğla 2. İdare Mahkemesi, restorasyon projesinin iptaline karar verdi.

Geçtiğimiz yıl başlanan ve halen devam eden “Bodrum Kalesi Rölöve, Restitüsyon, Restorasyon, Teşhir, Tanzim ve Mühendislik Projesi” için mahkemeden flaş bir karar çıktı. Türkiye Mimarlar ve Mühendisler Odalar Birliği (TMMOB), 1. Derece Arkeolojik Sit alanı içerisinde kalan Bodrum Kalesi’nde hiçbir yapılaşmaya izin verilmemesi, alanda bilimsel kazı dışında herhangi bir kazı yapılmaması, sürdürülen projede kale içerisinde planlanan 10 bin 700 metrekarelik yeni inşaat ve çevre düzenleme çalışmasının geri dönülemeyecek hasarlara sebebiyet verebileceği gerekçeleriyle projenin iptali için dava açmıştı.

Muğla 2. İdare Mahkemesi açılan dava ile ilgili karara vardı. Kararda, kalede yürütülen projenin iptaline karar verilerek ifadeler kullanıldı:

“Uyuşmazlığın niteliği gereği, genel hukuki bilgiyle çözümünün yanında teknik bilgiyi de gerektirmesi nedeniyle, Mahkememizin 29/11/2017 tarihli ara kararıyla yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde hazırlanan raporda özetle ‘Bodrum Kalesi'nin Taşınmaz Kültür ve Tabiat Varlıkları Yüksek Kurulunun 07/03/1986 tarih ve 2031 sayılı kararı ile Anıtsal Yapı (taşınmaz kültür varlığı) olarak tescillendiği, yer aldığı alanın ise aynı Kurulun 03/07/1987 tarih ve 3492 sayılı kararı ile 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak belirlendiği, Kalenin ayrıca 2016 yılında UNESCO'nun "Korunması Gerekli Kültür Varlıklar" listesine aday olarak seçildiği, proje kapsamında kale içinde yaklaşık 10.000 metrekarelik inşai faaliyet tasarlandığı ve bu inşaatların tamamının 1. Derece Arkeolojik Sit ve Anıtsal Yapı sınırları içerisinde kaldığı, 2017 yılında başlayan restorasyon faaliyetlerinin halihazırda devam ettiği, bilirkişi heyetince projenin kale surları ve kale yapılarının restorasyonu ile ilgili kısmının uygun bulunduğu, ancak Kale içinde inşası planlanan Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi'nin inşaat alanının Kalenin arkeolojik, tarihi ve kültürel dokusuna zarar vermesinin çok büyük bir olasılık olduğu, inşaat alanında korunması gerekli taşınmaz kültür varlıklar: (hamam, camiler, duvar kalıntıları) olduğunun tespit edildiği, söz konusu alanda yoğun bir arkeolojik dokunun mevcut olduğu, alanda en az sekiz farklı devre ait çok sayıda arkeolojik öğenin (Klasik, Hellenistik, Roma, Erken Bizans, Ortaçağ, Erken Osmanlı, Geç Osmanlı ve Erken Cumhuriyet) birbirine çok grift bir arkeolojik doku oluşturduğu, planlanan inşaatların Bodrum Kalesi dışında bir alanda yapılması zarureti bulunduğu, zaten Kale içinde yapılması önerilen yeni müzenin Bodrum ve çevresinin zengin karasal ve sualtı arkeolojisi mirasının sergilenmesi açısından yetersiz olacağı ve Kale içinde yapılması önerilen bu yeni müzenin gelişme ve genişleme imkanı sunmaması bakımından rasyonel bir yatırım olmayacağı ve önerilen yeni müze düzenlemesinin kalabalık ve farklı grupların müzeyi gezmesini zorlaştıracağının düşünüldüğü, geleceğin ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz kalacağı düşünülen yeni müze yapısına ilişkin sorunların Kale dışında yapılacak kapsamlı yeni bir müze ile aşılabileceği, dolayısıyla Kale içinde yeni bir müze yapısından vazgeçilmesi ve öneri projede gerekli revizyonlar yapılarak yeni müze yapılması yönündeki çabaların Kale dışındaki bir alanda yoğunlaştırılması gerektiği. projenin 658 ve 714 sayılı İlke Kararları ile çeliştiği, Müzede inşası planlanan "Balıklar Sergisi" yapısının yüksekliğinin 10 m'yi bulduğu, Kale surlarının ise yaklaşık 7 metre olduğu, bu durumda kale surlarından yaklaşık 3 metre daha fazla yüksekliğe çıkacak yapının Bodrum Kalesinin mevcut silüetini bozacağı, keşif esnasında, Bodrum Kalesinde yapılacak yıkımların Kaleye ve Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesine ve buradaki arkeolojik değerlere zarar vereceği kanaatine varıldığı, Kalede yapılacak restorasyonun bir "yönetim planı" dahilinde ele alınması ve bu bağlamda restorasyon sürecinin planlanması ve yapılacak işlerin etaplanarak kurgulanarak sürdürülmesinin hem restorasyonun daha sağlıklı bir biçimde sürdürülmesi hem de kale içindeki mevcut eserlerin restorasyon uygulamaları esnasında zarar görmeyecek şekilde saklanması, depolanması ve güvenliğinin sağlanması açısından önemli olduğu, dava konusu proje ayrıntılı olarak incelendiğinde bahsedilen bu konularda mevcut projenin eksik kaldığı kanaatine varıldığı’ yönünde görüş ve kanaate yer verilmiştir” denildi.

TMMOB İlçe Koordinasyon Kurulu Genel Sekreteri Şahabettin Doğan, konu ile ilgili Kent Haber’e yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi:

“Kale içerisindeki surlarda yapılan bakım onarım işleri ile ilgili bizim bir itirazımız yok. Tam tersi, bu bakımlar yapılsın, kalenin ömrü uzasın. Ama gemi batıklarının bulunduğu yerde 880 metrekarelik üzeri çelikten tek bir bina yapacaklardı. Biz o binanın yapımına karşıydık. Mahkeme projeyi iptal ediyor. Yani yürütmeyi durdurma da vermiyor. Direk yapılmasını iptal ediyor” dedi.

Bakanlığın, Muğla 2. İdare Mahkemesinin bu kararına yönelik İzmir Bölge İdare Mahkemesine 30 gün içerisinde itiraz hakkının bulunuyor.