TÜİK’in, Batmanlı aileye kestiği para cezası Meclis’te

19 Temmuz 2019 11:30

Batman’da yaşayan 50 yaşındaki Tenzire Çetin’e, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’in anketörlerine Türkçe cevap vermediği için bin 55 liralık idari para cezası verildi. Çetin, Türkçe bilmediği için soruları yanıtlayamadığını ve bu yüzden ceza aldığını söylemişti.

“Okuryazar değil, Türkçe bilmiyor”

11.Kalkınma Planı görüşmelerinde Meclis Genel Kurulu konuşmasında Batmanlı aileyi gündeme getiren HDP’li Batman Milletvekili Necdet İpekyüz, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)’in okur yazar ve  Türkçe bilmeyen aileye ‘Sen ankete cevap vermediğin için’ gerekçesiyle para cezası uyguladığını gündeme getirince AKP Grup Başkanvekili Mehmet Muş, anketörlerin Türkçe, Kürtçe ve Arapça da  bildiklerini belirterek öne sürülen gerekçenin doğru olmadığı mesajı verdi.

Muş, “Çünkü vatandaş eğer Türkçe kendini çok iyi ifade edemiyorsa, Arapça biliyorsa Arapça da iletişime geçiyorlar. Hatta, İngilizce biliyorsa İngilizce de konuşuyorlar. Dolayısıyla, orada önemli olan, adrese dayalı bir şekilde belirlenen haneden bilgiyi almak. Burada, oradaki hane bilgi vermeyi reddediyor” dedi.

Genel Kurul’da Batmanlı aileyle ilgili bölüm şöyle:

HDP GRUBU ADINA NECDET İPEKYÜZ (Batman) Millî Eğitim Bakanlığının mayıs ayındaki Millî Eğitim Dergisi'nde yayınlanan yüksek lisans tezlerinin birisindeki çalışmada şundan söz ediliyor: Hâlâ Türkiye'nin bir bölgesinde birleştirilmiş sınıflarda insanlar eğitim görüyor. Bakın, liseye giriş sınavında insanların yüzde 84'ü seçilebilecek okullara giremediler, yüzde 4'ü seçilebilecek okullara girebildi. Böyle bir eşitsizliğin olduğu ortamda eğitimden söz edemeyiz.

Bir taraftan da eğitimde -biraz önce söz ettiğim gibi- dil meselesi çok önemli, özellikle, okul öncesi eğitimde ana dili meselesi çok çok önemli.

Bakın, arkadaşlar, biz, Almanya'da, Bulgaristan'da, birçok ülkede Türkçe bilenler için savunduğumuz şeyleri niçin Kürtçe bilenler için savunmuyoruz? Geldiğimiz aşamada, Kürtçeyle ilgili bir şey söylediğimizde hemen tepki geliyor. Bakın, Japonya, Kürtçe seçmeli ders. Bakın, Almanya, Kürtçenin bir lehçesi Zazaca eyalette ders. Ama Türkiye'de ne? Seçmeli derslerde Hükûmet bir düzenleme yaptı, televizyon yaptı, doğru. Pratikteki uygulama nasıl? Ben tekrar söyleyeyim, sayın yetkililer burada, onlar da sorabilirler: Van'da okul müdürü, okulda Kürtçe konuştuğu için Van'ın içinde öğretmeni sürgün ediyor. Siz böyle yaptığınızda nasıl olacak ya? Kürtçede bir laf var. Sevgili hocam, Kürtçede "dıl" yürek demektir, "dil yarası" aynı zamanda "dıl yarası"dır, yürek yarasıdır. Her dille ilgili konuşma bir travmadır, her dille ilgili konuşma "dıl"a vurulan bir darbedir. Bunu önlemediğimiz zaman sıkıntı olur. Nereden nereye geliyoruz?

Bakın, Batman, vekili olduğum il. "Batman'da Türkçe bilmeyen kadına para cezası." Olay ne, biliyor musunuz? Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) gidip bir soru soruyor; okuryazar değil, Türkçe bilmiyor. "Sen ankete cevap vermediğin için..." Tebligat gidiyor, para cezası... Böyle bir şey olur mu ya? Bunu dile getirdiğimizde kıyamet kopuyor. Siz bunlarla yüzleşmediğiniz sürece, siz bunları görmezlikten geldiğiniz sürece bir yığın problem çıkmış olur. Ne olur? Giderek kutuplaşma olur, gerginlik olur. İnsanlar haklarını söylemekten çekinirlerse siz, kalkınma ve vizyonu sağlayamazsınız, gerçekle yüzleşemezsiniz.

MEHMET MUŞ (İstanbul) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; az önce HDP Grubundan Necdet İpekyüz, Batman Milletvekili bir konuşma yaptı.

Konuşmasında, Batman'da bir anket yapılıyor. Ankete giden anketörlerin gittikleri evde, Kürtçe bildiği, Türkçe bilmediği için oradaki vatandaşa ceza kesildiğini söyledi. Biz de konuyu araştıralım dedik, hepimizin karşı çıkacağı bir şey nasıl olmuş?

Olayın aslı şudur: 2015 yılında, Siirt Bölge Müdürlüğünden anketörler, bu haneyle irtibata geçiyorlar. Bu haneler, bu örneklem neye göre belirleniyor? Adrese dayalı bir şekilde bunlar belirleniyor ve temasa geçiliyor, anketörler oraya gidiyor. Giden anketörler Türkçe, Kürtçe ve Arapça da biliyorlar yani vatandaş eğer Türkçe bilmiyorsa Kürtçe de iletişime geçebiliyorlar.

MEHMET MUŞ (İstanbul) - Çünkü vatandaş eğer Türkçe kendini çok iyi ifade edemiyorsa, Arapça biliyorsa Arapça da iletişime geçiyorlar. Hatta, İngilizce biliyorsa İngilizce de konuşuyorlar. Dolayısıyla, orada önemli olan, adrese dayalı bir şekilde belirlenen haneden bilgiyi almak. Burada, oradaki hane bilgi vermeyi reddediyor. TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumununun 5429 sayılı Kanunu'nun 54'üncü maddesi gereği bilgi vermeyi reddedenlere ceza uyguluyor; bugünkü rakamlarla 1.322 lira. Neden bunu yapıyor TÜİK, neden böyle yasal bir dayanakla hareket ediyor? Çünkü o belirlediği örneklemden bilgiyi alıp bir veri üretecek. Dolayısıyla böyle yasal bir dayanağı var. Bu herkese uygulanan bir şey, Türkçe bilmediği için değil. Dolayısıyla, çok üzülerek ifade etmek istiyorum, bu çarpıtmanın Türkiye'ye bir hayrı yok, bu çarpıtmanın memlekete bir faydası yok. Bunu yapmanın yani "Kürtlere karşı bir tahkir var." duygusunu oluşturmanın hiç kimseye bir faydası yok, bundan vazgeçin.

NECDET İPEKYÜZ (Batman) - Bir kere, Sayın Muş'a teşekkür ediyorum, bir duyarlılık gösterip araştırmışlar. Bütün gazeteler bunu haber yaptığında niçin araştırmamışlar? Ben geçtiğimiz hafta İçişleri Bakanlığına soru önergesi olarak verdim, hâlâ yanıt yok, birçoğuna da yok. Sorun şu: Zaten mahkemelik çünkü ben kişiyle görüştüm, mahkeme açılmış. Burada kendilerine verilen bilgi, birçok kişiye verilen bilgi bu şekilde olacak çünkü siz resmî kurumlardan bilgi istediğinizde sizin istediğiniz gibi bilgi veriyorlar. Anket Kürtçe olsa niçin cevap verilmesin? Verilecekti fakat burada bir şeyi saklama...

(Turkiyegundemi.com)